Ο Φιλήμων και η Βαυκίς ήταν ένα ζευγάρι ενάρετων ηλικιωμένων, οι οποίοι παρόλο που ήταν φτωχοί, ζούσαν με αξιοπρέπεια και αρετή. Άκουσε γι’ αυτούς ο Δίας και μεταμφιεσμένος σε φτωχό και κουρασμένο οδοιπόρο, πήγε με τον Ερμή να διαπιστώσει, ιδίοις όμμασι, αυτά που είχε ακούσει.

Ενώ οι γείτονες τους έδιωχναν, η Βαυκίς και ο Φιλήμων τους δέχθηκαν με χαρά και μοιράστηκαν μαζί τους όχι μόνο το φτωχικό τους σπίτι αλλά και την αγάπη τους. Συγκινημένοι οι θεοί θέλησαν να τους ανταμείψουν δίνοντας τους ότι θα ζητούσαν. Αυτοί ζήτησαν μόνο να πεθάνουν μαζί και οι θεοί ικανοποιώντας την επιθυμία τους, όταν πέθαναν τους μεταμόρφωσαν σε αιωνόβια δένδρα, βελανιδιά και φιλύρα (φλαμουριά-τήλιο) αντίστοιχα. Δύο δένδρα που σε πολλές παραδόσεις θεωρούνται ιερά και χρησιμοποιούνται μαζί, η μεν βελανιδιά για την αρσενική της ενέργεια, η δε Φιλύρα για τη θηλυκή.